Dostępny.net

Zapewnij ekwiwalent treści audio-wizualnej – cz.1 “alt”

Tak naprawdę powinienem zacząć od tego tematu, bo to w znacznej mierze esencja dostępności stron WWW. Każdy element czy to obraz, czy video, czy dźwięk powinien posiadać swój szerzej dostępny odpowiednik posiadający tę samą funkcję i realizujący ten sam cel.

Zacząłem od tematów, które wydawały mi się prostsze w przekazie, ale w końcu postanowiłem zjeść słonia kawałek po kawałku. Pozwoli mi to skupić się w jak najszerszy sposób na zagadnieniu począwszy od alt’ów na wideodeskrypcji i synchronizowanych z obrazem napisach skończywszy. Jednocześnie zapobiegnie pojawieniu się grafomańskiego wpisu na 10 ekranów maczkiem ;-)

Alternatywny tekst dla elementów graficznych

Technicznie dodanie opisu elementu graficznego w trybucie alt czy w razie konieczności dłuższego opisu dodatkowo longdesc to chyba najprostsza i najbardziej oczywista metoda. Jednak merytoryczna zawartość takiego atrybutu wzbudziła ostatnio dość ożywioną dyskusję na liście dyskusyjnej. Opinii było kilka. Ja przedstawię swój punkt widzenia i do ewentualnej polemiki zapraszam przy użyciu komentarzy.

Każdy element graficzny musi posiadać atrybut alt zawierający opis zawartości tegoż elementu lub też pusty w wypadku, gdy element pełni funkcję czysto dekoracyjną. O tym, że taki element wyglądu powinien się w przeważającej większości wypadków znaleźć w arkuszu stylów nie będę się tu rozpisywał.

Atrybut alt powinien też znaleźć się w elementach <input type=”image”>, czy <APPLET>. W przypadku <APPLET>, czy <OBJECT> alternatywny opis może znaleźć się w treści tychże elementów. Dokładna, dość precyzyjna i asna specyfikacja znajduje się w treści wytycznej nr 1, dlatego nie będę jej tu przepisywał.

Co w opisie?

Istotą całej dyskusji wspominanej wcześniej było – na ile szczegółowy opis powinien znaleźć się w alt?

Ja stoję na stanowisku, że alt powinien zawierać krótki opis, skupiający się na szczegółach, które ma ilustrować dana grafika.

Przykład:

Weźmy obraz “Ostatnia wieczerza”. Na pewno powinien znaleźć się tytuł dzieła, żeby można było złapać kontekst historyczny, społeczny itd. A dalej to już zależnie od kontekstu. np.

  • jeśli jest to ilustracja tekstu traktującego o ubiorach z początków naszej ery – “‘Ostatnia wieczerza’ – utrwalony obraz tradycyjnych strojów żydowskich kilku grup społecznych“,
  • jeśli tekst mówi o ikonografii, to można się spodziewać opisu – “‘Ostatnia wieczerza’ – postać Chrystusa zajmuje centralne miejsc, pozostałe postaci zachowują fizyczny dystans w stosunku do niego“,
  • jeśli o zwyczajach – “‘Ostatnia wieczerza’ – na stole tradycyjne potrawy Paschy“.

Przykładów można mnożyć w zależności od kontekstu występowania tego samego obrazu. Posłużę się cytatem jednego z uczestników listy, moim zdaniem trafnie oddającego również mój punkt widzenia pod nieco innym kątem: “U widzącego ma to [obraz] wywołać określone emocje, alt też powinien te emocje w jakiś sposób oddawać”.

Alt ma być nawiązaniem, nie kompletnym opisem. Na pełny opis całego dzieła czy mapy dojazdu miejsce jest w tekście. Dlatego logiczne wydaje mi się następujące wartościowanie:

  1. alt – krótki opis j.w.
  2. longdesc lub zawartość tagu (jeśli dotyczy) – nieco dłuższy opis, jeśli alt nie oddaje dość szczegółowo koniecznych informacji/emocji
  3. obrazek jako link do osobnej strony lub po prostu opis obok obrazka w przypadku, gdy treść jest istotna również dla widzących grafikę użytkowników. np. opis mapy dojazdu (charakterystycznych punktów), analiza aluzyjności elementów stroju Stańczyka itd. itp.

To tyle w części pierwszej. Wkrótce kolejna odsłona. Zapraszam.